در داستان برخورد امام سجاد علیه السلام با جذامیان که اینجــــــا نقل کردیم دیدیم که امام در تعامل با ایشان از واگیردار بودن بیماری ایشان ترسی نداشته و آنها را به منزل خود دعوت نمودند . اگرچه بیماری جذام یک بیماری لپروماتوز واگیردار است و با توجه به اینکه این افراد در هر شبانه‌روز حدود ۱۰۰ میلیون باسیل جذام را از طریق ترشحات بینی خود به محیط خارج دفع می‌کنند اما بیماری جذام به آسانی منتقل نمی‌شود و انتقال آن مستلزم تماس طولانی و چندین ساله با بیماران مبتلا به جذام است و امام علیه السلام با توجه به علم لدنی خود با بیماری ها آشنایی دارد .

اما با توجه به روایت مذکور می توانیم یک برداشت ضمنی که از محتوای آن روایت دریافته و آن این که :

حضرات معصومین علیهم السلام چونان حضرات انبیاء عظام علیهم السلام به بیماری های واگیر ، از قبیل جذام و … مبتلا نمی گردند. چرا که ابتلاء امام معصوم علیه السلام ، به بیماری های مسری، منافات با وظایف امامت دارد. و در صورتی که امام یا پیامبری به بیماری مسری مبتلا گردد، دیگر کسی از ترس، به آن بزرگواران نزدیک ایشان نخواهد شد همانطور که در ایام کرونا به وضح دیدم که مدتها گذشت و فرزندان و والدین به دلیل ترس از این بیماری واگیردار از دیدن یکدیگر خودداری می کردند.مرحوم سیّد مرتضی قدس سره نیز به این مطلب تصریح کرده و در کتاب «تنزیه الانبیاء» می نویسند:

«العلل المستقذره التی تنفر من رآها و توحشه کالبرص و الجذام فلا یجوز شیء منها علی الانبیاء علیهم السلام.»(۱)انبیاء:از ابتلا به بیماری های ناپاکی که موجب کناره گیری و وحشت بینندگان از آن ها می شود مثل برص و جذام، مصون اند.

از این رو مرحوم علامه مجلسی رحمت الله علیه از کتاب «خصال» شیخ صدوق قدس سره از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام از پدرشان حضرت امام محمّد باقر علیه السلام نقل کرده است:

«إِنَّ أَیُّوبَ ابْتُلِیَ سَبْعَ سِنِینَ مِنْ غَیْرِ ذَنْبٍ وَ إِنَّ الْأَنْبِیَاءَ لَا یُذْنِبُونَ لِأَنَّهُمْ مَعْصُومُونَ مُطَهَّرُونَ لَا یُذْنِبُونَ وَ لَا یَزِیغُونَ وَ لَا یَرْتَکِبُونَ ذَنْباً صَغِیراً وَ لَا کَبِیراً وَ قَالَ علیه السلام : إِنَّ أَیُّوبَ مِنْ جَمِیعِ مَا ابْتُلِیَ بِهِ لَمْ تُنْتِنْ لَهُ رَائِحَةٌ وَ لَا قَبُحَتْ لَهُ صُورَةٌ وَ لَا خَرَجَتْ مِنْهُ مِدَّةٌ مِنْ دَمٍ وَ لَا قَیْحٌ وَ لَا اسْتَقْذَرَهُ أَحَدٌ رَآهُ وَ لَا اسْتَوْحَشَ مِنْهُ أَحَدٌ شَاهَدَهُ وَ لَا تَدَوَّدَ شَیْءٌ مِنْ جَسَدِهِ.»

حضرت ایوب علیه السلام هفت سال، بدون هیچ گناهی مبتلا [به بیماری] شد. چرا که انبیاء، مرتکب گناه نمی شوند؛ زیرا آن ها معصوم و پاک هستند و گناه نمی کنند و [حتّی] شک [نیز] نمی کنند و مرتکب هیچ گناه صغیره یا کبیره ای نمی شوند. حضرت فرمودند: به درستی که ایوب علیه السلام با آن که به همه آن بیماری ها مبتلا شده بود، اما هیچ بوی بدی پیدا نکرد، و صورتش زشت نشد، و چرک و خون از بدنش خارج نشد، و هیچ کسی وقتی به او نگاه می کرد او را آلوده نمی دانست، و [اگر] کسی به او نگاه می کرد از او وحشت پیدا نمی کرد و در هیچ یک از اعضای بدنش کرم نیفتاد.

«وَ هَکَذَا یَصْنَعُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِجَمِیعِ مَنْ یَبْتَلِیهِ مِنْ أَنْبِیَائِهِ وَ أَوْلِیَائِهِ الْمُکَرَّمِینَ عَلَیْهِ وَ إِنَّمَا اجْتَنَبَهُ النَّاسُ لِفَقْرِهِ وَ ضَعْفِهِ فِی ظَاهِرِ أَمْرِهِ لِجَهْلِهِمْ بِمَا لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ تَعَالَی ذِکْرُهُ مِنَ التَّأْیِیدِ وَ الْفَرَجِ وَ قَدْ قَالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه واله وسلم : أَعْظَمُ النَّاسِ بَلَاءً الْأَنْبِیَاءُ ثُمَّ الْأَمْثَلُ فَالْأَمْثَلُ وَ إِنَّمَا ابْتَلَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِالْبَلَاءِ الْعَظِیمِ الَّذِی یَهُونُ مَعَهُ عَلَی جَمِیعِ النَّاسِ لِئَلَّا یَدَّعُوا لَهُ الرُّبُوبِیَّهَ إِذَا شَاهَدُوا مَا أَرَادَ اللَّهُ أَنْ یُوصِلَهُ إِلَیْهِ مِنْ عَظَائِمِ نِعَمِهِ تَعَالَی مَتَی شَاهَدُوهُ.»

و خداوند عزّ و جلّ با تمام انبیاء و اولیاء گرامی خود که آنان را مبتلا [به بیماری] می کند این گونه رفتار می کند. و مردم فقط به خاطر فقر و ضعف ظاهری أیوب علیه السلام ، از او دوری کردند؛ چرا که آنان جاهل به آن مقامی که أیوب علیه السلام ، در پیشگاه پروردگارش داشت، بودند. و [نمی دانستند] چه كمك و گشايشى از طرف خداوند متعال دريافت خواهد كرد. پیامبر صلی الله علیه واله وسلم فرمودند: بیشترین بلا را در بین مردم، پیامبران می بینند. سپس کسی که شبیه تر و شبیه تر به آنان باشد [یعنی پس از آنان به ترتیب، افرادی که بهتر هستند و مقام بالاتری دارند دچار بزرگترین بلاها می شوند]. و همانا خداوند عزّ و جلّ ایوب علیه السلام را به بلای بزرگی مبتلا کرد كه در چشم همه مردم خوار شد، برای آن كه مبادا چون نعمت هاى بيكران خداوند را در دست او مشاهده می کنند قائل به ربوبیّت او گردند [و او را خدای خود بدانند].

«وَ لِیَسْتَدِلُّوا بِذَلِکَ عَلَی أَنَّ الثَّوَابَ مِنَ اللَّهِ تَعَالَی ذِکْرُهُ عَلَی ضَرْبَیْنِ اسْتِحْقَاقٍ وَ اخْتِصَاصٍ وَ لِئَلَّا یَحْتَقِرُوا ضَعِیفاً لِضَعْفِهِ وَ لَا فَقِیراً لِفَقْرِهِ وَ لَا مَرِیضاً لِمَرَضِهِ وَ لِیَعْلَمُوا أَنَّهُ یُسْقِمُ مَنْ یَشَاءُ وَ یَشْفِی مَنْ یَشَاءُ مَتَی شَاءَ کَیْفَ شَاءَ بِأَیِّ سَبَبٍ شَاءَ وَ یَجْعَلُ ذَلِکَ عِبْرَةً لِمَنْ شَاءَ وَ شَقَاوَةً لِمَنْ شَاءَ وَ سَعَادَةً لِمَنْ شَاءَ وَ هُوَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی جَمِیعِ ذَلِکَ عَدْلٌ فِی قَضَائِهِ وَ حَکِیمٌ فِی أَفْعَالِهِ لَا یَفْعَلُ بِعِبَادِهِ إِلَّا الْأَصْلَحَ لَهُمْ وَ لَا قُوَّةَ لَهُمْ إِلَّا بِهِ.»(۱)

برای این که بدین وسیله خداوند متعال برای آن ها استدلال کند [و آن ها بدانند که] ثواب و پاداش از جانب خدا بر دو قسم است يكى بطور استحقاق [و مزد تلاش و عبادت] و يكى بطور اختصاص [و تفضل] تا هيچ ضعيفی را به خاطر ضعفش و هیچ فقری را به جهت فقرش و هیچ بیماری را به سبب بیماریش خوار ندانند و تا بدانند كه خدا هر كس را بخواهد بيمار می كند و هر كس را هر زمانی که بخواهد به هر نحو و وسيله اى شفا می دهد. و اين ها را براى هر کسی که بخواهد عبرت قرار می دهد و براى هر کسی که بخواهد شقاوت و بدبختى قرار می دهد و براى هر کسى که بخواهد سعادت و خوشبختى قرار می دهد. و خداوند عزّ و جلّ در تمامی این موارد در قضاوتش عادل و در افعالش حکیم است و آن چه با بندگانش رفتار كند اصلح به حال آن ها است. و هيچ توانائى براى آن ها نيست مگر از جانب خداوند متعال.

۱- . تنزيه الانبياء، ص ۶۱٫
۲-۱- . بحارالانوار، ج۱۲، ص ۳۴۸٫